Trilspinnen (Pholcidae)

Grote trilspin (Pholcus phalangoides)

Web: maakt een open, warrig driedimensionaal web.  

Habitat: bijna altijd in of aan gebouwen, vaak in de hoek van het plafond in de kelder of badkamer, maar zeker ook in de garage, het tuinhuisje,...

Herkennen aan:

• spin met langgerekt achterlijf en heel lange dunne poten
• achterlijf beige of grijs gekleurd

Te verwarren met:

• door de lange poten worden trilspinnen soms wel eens verward met hooiwagens. Hooiwagens zijn echter geen spinnen, het grote verschil zit hem onder meer in het lichaam. Bij hooiwagens bestaat dit uit één stuk, bij spinnen kan je duidelijk twee stukken zien (voorlijf en achterlijf).

Grootte

♀: 8-10 mm

♂: 7-10 mm

Wanneer?

♀: hele jaar door

♂: hele jaar door

Kraamwebspinnen (Pisauridae)

Kraamwebspin (Pisaura mirabilis)

Web: de Kraamwebspin maakt geen web, maar is een actieve jager die met behulp van de gifkaken en poten de prooi vastgrijpt.    

Habitat: vaak in open habitats met eerder hoge kruidenvegetatie zoals wegbermen, ruigere graslanden, bosranden, maar ook in de tuin op bijvoorbeeld langer gras. 

Hoe herkennen:

• grote spin met langwerpig lichaam
• kleur geelbruin tot grijsbruin
• abdomen met variabele kleur. Meestal met lichte middenstreep met ernaast donkere golvende banden.
• voorlichaam met dunne lichte middenstreep die eindigt in een fijn pluimpje

Te verwarren met:

• de Kraamwebspin heeft een heel typerend uiterlijk waardoor ze gemakkelijk te herkennen is.

Grootte

♀: 11-15 mm

♂: 10-13 mm

When?

♀: mei tot augustus

♂: mei tot juli

Gewone nachtwolfspin (Trochosa terricola)

Web: wolfspinnen maken geen web, maar zijn actieve jagers die hun poten en kaken gebruiken om de prooi te vangen. Zoals de naam suggereert, jaagt deze soort voornamelijk ’s nachts.

Habitat: onder stenen, strooisel, mos in vochtige gebieden.

Herkennen aan:

• grotere, robuuste wolfspin
• voorlijf met typische lichte middenband, met in de voorste verbreding twee donkere streepjes in de lengte
• achterlijf met hartvlek die meestal niet sterk afsteekt tegen de rest van het achterlijf

Te verwarren met:

• de andere drie Belgische Trochosa-soorten. De verschillen in aftekening van de hartvlek zijn geen betouwbaar onderscheidend kenmerk. Onderzoek van de voortplantingsstructuren geeft definitief uitsluitsel.

Grootte

♀: 7-14 mm

♂: 7-9 mm

Wanneer?

♀: hele jaar door

♂: hele jaar door

Poelpiraat (Pirata piraticus)

Web: wolfspinnen maken geen web, maar zijn actieve jagers die hun poten en kaken gebruiken om de prooi te vangen.

Habitat: komen voor in waterrijke habitats zoals rond stilstaand (vijver, poelen) en traag stromend water (beken,…) of minstens in een vochtige omgeving (bv. natte weiden).

Herkennen aan:

• voorlijf meestal met een witte rand
• achterlijf met witte -al dan niet onderbroken- lijn langs de hartvlek
• poten licht- of donkergroen

Te verwarren met:

• andere Pirata-soorten. De witte tekening langs de hartvlek is redelijk betrouwbaar als onderscheidend kenmerk, maar ontbreekt ook soms. Daarom geeft onderzoek van de voortplantingsstructuren definitief uitsluitsel.

Grootte

♀: 4,5-9 mm

♂: 4-6,5 mm

Wanneer?

♀: mei tot augustus/september

♂: mei tot augustus/september

Tuinwolfspin (Pardosa amentata)

Web: wolfspinnen maken geen web, maar zijn actieve jagers die hun poten en kaken gebruiken om de prooi te vangen. De Tuinwolfspin jaagt voornamelijk overdag.

Habitat: Komt voor in open habitats zoals parken, tuinen, grasland, velden,… Meestal in eerder vochtige condities. Kan heel algemeen zijn.

Herkennen aan:

• voorlijf (donker)bruin, met in het midden een lichtere band die naar voren toe vaak ‘kelkvormig’ verbreed is
• achterlijf donker met een onduidelijke tekening, maar vaak vallen in het midden wel twee donkere vlekken op
• poten geel/donker geringd
• ♂: donkerder van kleur, met bijna zwarte palpen

Te verwarren met:

• verschillende andere Pardosa-soorten. Onderzoek van de genitaalstructuren geeft definitief uitsluitsel.

Grootte

♀: 5,5-8 mm

♂: 5-6,5 mm

Wanneer?

♀: april tot juli

♂: april tot juli

Gewone panterspin (Alopecosa pulverulenta)

Web: wolfspinnen maken geen web, maar zijn actieve jagers die hun poten en kaken gebruiken om de prooi te vangen.

Habitat: Komt voor in open habitats zoals tuinen, grasland, open plekken in bossen,… Kan algemeen zijn.

Herkennen aan:

• voorlijf (donker)bruin, met in het midden een duidelijk lichtere band
• achterlijf gelig rood tot olijfgroen met duidelijk afgelijnde hartvlek
• poten geel/rood, donker geringd
• ♂: donkerder van kleur, sterk contrast met lichte middenband op voorlijf

Te verwarren met:

• verschillende andere wolfspinnen. Daarom geeft onderzoek van de voortplantingsstructuren definitief uitsluitsel.

Grootte

♀: 5-8 mm

♂: 6,5-11 mm

Wanneer?

♀: april tot juli

♂: april tot juli

Struikhangmatspin (Neriene peltata)

Web: Relatief ijl hangmatweb.

Habitat: Parken en tuinen, veelal in struiken.

Herkennen aan:

• typische donkere rugtekening
• kopborststuk vaak met goed zichtbare donkere driehoek, waarvan de punt naar de achterzijde van het kopborststuk is gericht

Te verwarren met:

• soms te verwarren met de Zomerhangmatspin, maar het kopborststuk van deze soort is anders gekleurd (mist oa. de donkere driehoek en heeft lichtere rand)

Grootte

♀: 3-5mm

♂: 2,2-3,5mm

Wanneer?

♀: mei tot juli

♂: april tot juni

Kruidhangmatspin (Neriene clathrata)

Web: Relatief ijl hangmatweb.

Habitat: In veel verschillende biotopen, zoals wegbermen, ruigtes, parken en tuinen, veelal lager bij de grond. Volwassen mannetjes vaak in strooisel aan te treffen.

Herkennen aan:

• ♀: typische donkere rugtekening met "w-vormige" figuren en ook aan de zijkant lobbenvormig afgelijnd.

♂: de rugtekening is vaak bijna niet meer te onderscheiden bij volwassen mannetje en dan vallen vooral nog twee lichte vlekken op aan de voorkant van het achterlijf.

Te verwarren met:

• volwassen mannetjes zijn makkelijk te verwarren met andere verwante soorten waarvan de mannetjes twee lichte vlekken hebben vooraan het achterlijf, zoals Kleine heidehangmatspin en Kruidhangmatspin. Toch is het achterlijf van de Kruidhangmatspin veelal ovaler van vorm.
• soms hebben de poten van de Kruidhangmatspin ook een ringtekening (vooral bij onvolwassen exemplaren) en dan kan verwarring ontstaan met de Lentehangmatspin.

Grootte

♀: 3,7-5,5mm

♂: 3,4-4,8mm

Wanneer?

♀: hele jaar

♂: maart tot juni

Lentehangmatspin (Neriene montana)

Web: Vaak redelijk groot en robuust hangmatweb. De spin zit in tegenstelling tot de meeste andere verwante soorten vaak in een refugium (spleet, achter schors,...) en hangt dan niet constant zichtbaar onder het matgedeelte. Het spinsel in de buurt van het refugium is dichter.

Habitat: Beschaduwde plaatsen, vaak tegen soliede of dichte structuren (holle boomstam, takkenhoop, muur,...) en dus minder in "groene vegetatie".

Herkennen aan:

• duidelijk geringde poten
• typische donkere rugtekening
• groter dan de andere Neriene-soorten

Te verwarren met:

• bij goed toekijken niet echt met een andere soort te verwarren

Grootte

♀: 5-8mm

♂: 4-7mm

Wanneer?

♀: hele jaar

♂: april tot juni

Tuinhangmatspin (Linyphia hortensis)

Web: Hangmatweb met oplopende draden boven de mat en stabiliserende draden onder de mat (ijler en kleiner dan bij Herfsthangmatspin).

Habitat: Parken en tuinen, veelal in hogere grassen en kruiden of in lagere struiken, maar meestal niet lager dan 30 cm en niet hoger dan 2m boven de bodem.

Herkennen aan:

• glanzend achterlijf met witte randen en donkere onderkant
• ♀: typische donkere rugtekening die niet altijd even duidelijk aanwezig is.

♂: de rugtekening is vaak bijna niet meer te zien bij volwassen mannetje en is dan gereduceerd tot twee lichte vlekken aan de voorkant van het achterlijf.

Te verwarren met:

• zeker volwassen mannetjes zijn makkelijk te verwarren met andere verwante soorten waarvan de mannetjes twee lichte vlekken hebben vooraan het achterlijf, zoals Kleine heidehangmatspin en Kruidhangmatspin.

Grootte

♀: 4-6mm

♂: 3-5mm

Wanneer?

♀: mei tot juli

♂: april tot juni