Welkom bij de handleiding van de SpinnenSpotter Foto Tool! Met behulp van deze tool kan je je spinnenfoto’s analyseren door de kleur van je spin te berekenen en de lengte te meten!

Meer weten over de SpinnenSpotter Foto Tool?

Hier kan je de handleiding downloaden, de video bekijken of je kan hieronder verder lezen!

Op de startpagina vind je je foto terug in het midden van het scherm, samen met een linker- en rechter kolom.

Onderaan de pagina zie je de “TERUG” en “OVERSLAAN” knoppen die het mogelijk maken om tussen foto’s te navigeren.  

In de linkerkolom zie je:

• De gegevens van jouw foto.

• Twee meetknoppen voor spinkleur en spinlengte.

• SELECTIE mogelijkheid waar je de optie kan selecteren om enkel je eigen spots te analyseren (als je dit niet aanvinkt, krijg je alle foto’s te zien). Je kan ook je eigen foto’s meerdere keren selecteren door “Herhaal eigen metingen” te selecteren.

• Resultaten gedeelte. Hier komen de resultaten van je metingen tevoorschijn!!

SPINLENGTE.

Door op de knop “SPINLENGTE METEN” te klikken, komt de rechterkolom tevoorschijn waar je kan aangeven dat de meting niet mogelijk is. Dit kan zijn doordat er een referentie-object ontbreekt, of omdat de afbeelding te onduidelijk/wazig /donker, de spin te klein of omdat er geen spin in de foto aanwezig is. Je kan ook een andere reden dan de vermelde aangeven.

Het is enkel mogelijk om de lengte van je spin te meten als er een object in de foto aanwezig is dat kan gebruikt worden als referentie. Dit kan het SpinnenSpotter kaartje zijn, een meetlat, muntstuk of iets anders. Belangrijk is dat je de afmetingen ervan kent!

Er zijn drie stappen om de lengte van je spin te meten.

• Klik op de “Plaats punten op spin” knop en plaats 1 punt op het uiteinde van het abdomen van de spin en het andere punt op het uiteinde van de kop. Je kan inzoomen om je punten nauwkeurig te plaatsen en je kan de geplaatste punten verslepen en herplaatsen!
• Klik op de “Plaats punten op object” knop en plaats twee punten op het referentieobject waarvan je de afstand kent. Dit kan bijvoorbeeld door 1 centimeter te selecteren op het SpinnenSpotter kaartje.
• Vul de lengte van het referentieobject in mm aan in de box. Als je 1 centimeter gemarkeerd hebt op het SpinnenSpotter kaartje dan vul je hier “10” in.

De lengte van je spin wordt nu automatisch berekend en verschijnt in de resultaten box!

Hier kan je enkele voorbeelden vinden van hoe de punten op de spin en op het kaartje te plaatsen.

SPINKLEUR.

Door de “SPINKLEUR METEN” knop te selecteren verschijnt het kleur menu in de rechterkolom. Hier kan je, net zoals bij het SPINLENGTE menu aangeven dat de meting niet mogelijk is doordat de afbeelding te onduidelijk/wazig /donker, de spin te klein of omdat er geen spin in de foto aanwezig is. Als referentieobject kan je voor kleur de grijsschaal van het SpinnenSpotter kaartje gebruiken. Je kan in het dropdown menu aangeven dat het kaartje ontbreekt, maar zelfs bij afwezigheid van het kaartje hebben we ervoor gezorgd dat het mogelijk is om spinkleur te berekenen. Het is dan enkel niet mogelijk voor ons om later te corrigeren voor lichtintensiteit (zie verder).

 Er zijn drie stappen om de kleur van je spin te berekenen:

• Klik op de “Plaats punten op spin” knop en selecteer het abdomen van de spin. Je kan punten verplaatsen door er op te klikken en te slepen en je kan punten verwijderen door “Verwijder kleurpunten” te selecteren en dan op de te verwijderen punten te klikken. Je kan inzoomen om punten nauwkeurig te plaatsen. Als je “Opnieuw instellen” selecteert wordt alles teruggezet naar de startsituatie.
• Klik op de “ZWART” knop en selecteer één van de zwarte rechthoeken van de grijsschaal op de SpinnenSpotter kaart.
• Klik op “WIT” en selecteer één van de witte rechthoeken op de grijsschaal van de SpinnenSpotter kaart. 

De kleur van het abdomen van de spin wordt nu automatisch berekend en verschijnt in het resultaten menu aan de linkerkant. Het veld met “K” toont de kleur van je spin (gemiddelde voor het ganse abdomen) en de RGB waarden worden weergegeven tussen haakjes.  Met deze waarden voor Rood/Groen/Blauw kan iedere kleur gedefinieerd worden door de gehalte aan Rood, Groen en Blauw aan te geven. Zo heeft Zwart een waarde van 0/0/0 en Wit één van 255/255/255. You can play around with RGB values on these websites: https://www.rapidtables.com/web/color/RGB_Color.html en https://www.w3schools.com/colors/colors_rgb.asp.

Je zal zien dat de kleur van een spin kan beïnvloed worden door de helderheid van een foto. Als je een foto neemt van een spin in zonnige omstandigheden en je neemt een tweede foto van dezelfde spin wanneer het bewolkt is, kan de kleur anders zijn door de verschillen in lichtintensiteit. Daarom vragen we om een zwarte en een witte rechthoek te selecteren op de SpinnenSpotter kaart zodat we achteraf kunnen corrigeren voor zo’n verschillen in lichtintensiteit.

Hieronder tonen we je enkele voorbeelden hoe de punten op het abdomen van de spin te plaatsen:

Ben je tevredenmet jouw metingen, dan kan je op de “Verzenden” knop klikken. Dit registreert de resultaten van jouw spinfoto in onze databank! Je kan je eigen data downloaden op de startpagina van de tool!

Heb je ooit in de zomer rondgelopen in de stad? Dan weet je dat het erg warm kan worden door al het asfalt en het beton dat de warmte vasthoudt! Koel blijven in deze hitte is niet enkel een probleem voor mensen, maar ook voor dieren. Maar dit is slechts één van de uitdagingen waarmee ze worden geconfronteerd. De stad is een volledig nieuwe omgeving waar ze zich moeten kunnen aan aanpassen. Steden kunnen dus gezien worden als ‘levende laboratoria’ waar evolutie in realtime plaatsvindt! In het SPIN-CITY project willen we onderzoeken hoe spinnen zich kunnen aanpassen aan het stadsleven.

In het centrum van Gent is het warmer dan op het platteland (Steven Caluwaerts, http://www.observatory.ugent.be/)

We focussen ons op twee belangrijke spinkenmerken: kleur en webben. 

Spinkleur: Net zoals een witte auto minder opwarmt in de zon in vergelijking met een zwarte auto, zo warmt ook een lichtere spin minder op dan een donkere spin. We verwachten dan ook dat stadsspinnen naar een lichtere kleur evolueren omdat dit hen beschermt tegen oververhitting in de al warme stad.

Spinnenweb: Als het belangrijkste hulpmiddel voor het vangen van prooien zijn webben cruciaal voor het overleven van spinnen. Vanwege een lager aanbod van prooien in steden, verwachten we webben met een kleinere maaswijdte die efficiënter zijn in het vangen van prooien.

Hoe?  

Je kan op meerdere manieren deelnemen aan het SPIN-CITY project. Met de SpinnenSpotter-app kan je foto’s maken van spinnen en hun webben of kan je specifieke observaties doorgeven. Op de Spinnenspotter website kan je vervolgens je eigen foto’s en die van anderen analyseren waarbij je kleur en lengte van de spin of web berekent. Deze tool zijn we momenteel nog aan het ontwikkelen en die komt eraan begin 2020. Foto’s die je nu al neemt, zullen dan beschikbaar zijn voor analyse. Een interactieve kaart zorgt ervoor dat onze resultaten toegankelijk zijn voor iedereen die geïnteresseerd is!

Op die manier kan je je eigen wetenschappelijk project opzetten, van dataverzameling tot data analyse tot resultaten bekijken. Heb je zin om enkel foto’s te nemen of te analyseren, dat kan! Je bent dus niet verplicht om het volledige traject te doorlopen, je kan inpikken waar je wil. Dit kan interessant zijn voor klassen en andere organisaties die willen proeven van de wetenschappelijke methode. We zijn dan ook volop bezig om een begeleidend pakket samen te stellen over hoe Spin-City in de klas kan gebruikt worden.

Waarom spinnen bestuderen?

We krijgen niet alleen cruciale informatie over hoe dieren zich kunnen aanpassen aan klimaatverandering, het bestuderen van spinnen kan ook zeer nuttig zijn voor de mens! We kunnen spinkleur gebruiken als een natuurlijke thermometer en dus beter bepalen hoe snel onze omgeving opwarmt. En wie weet, door in detail te onderzoeken hoe een spin kleur gebruikt om koel te blijven, kunnen we misschien nieuwe manieren vinden om zelf koel te blijven in de stad!

We zijn geïnteresseerd in foto's van allerlei soorten spinnen! Eén van de belangrijkste is de Kruisspin (Araneus diadematus), een veel voorkomende soort die gemakkelijk te herkennen is aan het witte kruis op de rug. De spin bevindt zich in het midden van het wielweb waardoor die gemakkelijk te fotograferen is! De Kruisspin komt in veel verschillende kleuren voor, variërend van lichtbruin tot oranjerood tot donkerbruin en zwart. Momenteel weten wetenschappers niet waarom, zou het iets met de warme stad te maken kunnen hebben?
Om de lengte en kleur van een spin nauwkeurig te berekenen op basis van een foto, moet een referentie worden toegevoegd met gekende lengte en één die verschillen in licht intensiteit in rekening brengt (een foto van een spin in de zon zal lichter zijn dan een foto van dezelfde spin met bewolking). Daarom hebben we de SpinnenSpotterKaart ontworpen met een lengtemaat en een grijsschaal. In het ideale geval wordt deze strip in de afbeelding opgenomen. De SpinnenSpotterKaart kan op deze pagina gedownload en thuis afgeprint worden. Zet de instellingen van de printer op de hoogst mogelijke kwaliteit, dit zal het afprinten van de grijsschaal verbeteren. Je kan de kaart ook bestellen op Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken., stuur je adres en het aantal kaartjes door en we zenden ze op!

Geen probleem als je geen strip hebt, je kunt een alledaags object met een bekende lengte toevoegen (munt, meetlat) of foto's maken zonder iets toe te voegen. Deze zijn nog steeds heel waardevol omdat ze nog altijd veel informatie geven over grootte en kleur!

Download PDF

Tips voor het nemen van spinfoto’s:
- Richt de camera loodrecht op de spin, bij voorkeur met zicht op de rugkant (dorsaal).
- Houd de strip zo dicht mogelijk boven het web en naast de spin. Dit vermindert de meetfout. Zorg ervoor dat de volledige grijsschaal zichtbaar is. Probeer de spin niet te storen, anders zal deze wegvluchten!
- Focus op zowel strip als spin.

Voorbeeld van spinnenfoto’s met grijswaardeschaal en lengtereferentie of een alledaags voorwerp (munt). Alle foto’s tonen de rugkant (dorsaal) van de spin.

Vergelijkbare foto’s kunnen gemaakt worden van webben waarbij het je het web volledig in beeld brengt. Spinnenwebben kunnen echter moeilijk te fotograferen zijn omdat ze bestaan uit zeer fijn materiaal waarop je moeilijk kan focussen (het web met water besproeien met een plantenspuit kan helpen!). Daarom kan je de webmetingen ook rechtstreeks in de app invoeren!

Hoe een web meten:

Wielweb:
- Meet de lengte van het vangweb van net buiten het midden naar boven (pijl in het grijze gedeelte in figuur). Tel het centrum van het web niet mee (dient niet om prooien te vangen).
- Tel het aantal kruisende draden.
Op basis van deze twee metingen kan de gemiddelde maaswijdte berekend worden!

Andere webben:
- Meet de maximale breedte van het web.

Hoe een Wielweb onderzoeken? 1. Meet de lengte van het vangweb van net buiten het midden tot de bovenkant. 2. Tel het aantal kruisende draden. (Web figuur naar een gewijzigde versie van Dahirel et al. 2018, “Urbanization-driven changes in web building and body size in an orb web spider”, Journal of Animal Ecology, 88:1, 79 – 91.)

We krijgen de meest waardevolle informatie als we lengte, kleur en web van dezelfde spin hebben. Met behulp van de SPOT UPDATES kan je eerst een spinfoto maken en dan het + -pictogram gebruiken om webmetingen toe te voegen!

Platte wielwebspin (Nuctenea umbratica)

Web: groot wielweb (tot 70 cm) met grote mazen en niet fijn afgewerkt

Habitat: overdag verstopt onder schors van bomen, tussen kieren en spleten van muren, hekken,… ’s nachts in het midden van het web.

Herkennen aan:

• • sterk afgeplatte vorm
• • Donkerbruine tot zwarte kleur, vrouwtje met opvallende lichte vlekken op onderkant achterlijf.
• • duidelijke “putjes” in rugzijde achterlijf (aanhechtingsplaats spieren)

Te verwarren met:

• • donkere vorm van de Brugspin, maar die heeft doorgaans nog een duidelijke lichte tekening op de rugzijde van het achterlijf. De Brugspin leeft ook bijna altijd in de directe nabijheid van water.

Grootte

♀: 11-15 mm

♂: 8-9 mm

Wanneer?

♀: hele jaar door

♂: vooral mei tot september

Ontdek spinnen en hun webben!

Bewerk uw spin- en webobservaties in het SpiderSpotter Citizen Science project en help wetenschappers om de evolutie van spinnen in het SPIN-CITY project te bestuderen! Maak spinnenfoto's en onderzoek de spinnenkleur en webben om te ontdekken of spinnen zich aanpassen aan het leven in de stad! 
Voeg je spinnenobservaties toe op waarnemingen.be.